|
|
İSMAİL SARIÇAY
E-Posta: isaricay@gmail.com
AHİLİK-2
Geçen bölümde Ahiliğin genel anlam ve prensipleri hakkında bazı açıklamalar yapmıştık. Bu yazımıza Ahi kelimesinin anlamıyla devam edelim. Ahi kelimesinin manası Divanü Lûgati't Türk'te; yiğit, eli açık, cömert anlamına geldiği kaydedilmiştir. Arapçada ise Ahinin anlamı “Kardeş, Kardeşim” manasına gelmektedir.
Âşık ve Türk halk müziği sanatçısı Şemsi Yastıman Ahiliği şöyle dile getirmiştir.
Ahi kardeş demektir.
Helâl lokma yemektir.
Demiş servet emektir
Ahi Evran-ı Veli.
Ahilik, Madde ile mananın bir araya gelerek uyumlu ve ahenkli çalışan, huzurlu, mutlu, herkesin birbirinden emin olduğu toplumsal bir yaşam sistemini hedeflemiş ve başarmıştır.
Ahilik, Türklerin dini ve milli birliğinin korunmasında, Türk insanının eğitip yetiştirilmesinde ve meslek edinmesinde, büyük hizmetler görmüş, sosyo-ekonomik bir örgüt olarak tarihe damgasını vurmuştur.
Ahilik kültürü, kardeşliğin, dostluğun, hakkın, adaletin, dürüstlüğün, sevginin, yardımlaşmanın, hoşgörünün, bilginin ve dayanışmanın sanat ile bütünleşmesini sağlamaya yönelik olmuştur.
Ahilik felsefesi, İnsanların hem bu dünyada, hem de öbür dünyada huzur ve güven içinde olmalarını sağlamak maksadıyla sıkı kurallar koymuş ve koyduğu kuralları tavizsiz uygulamak olmuştur. Bu anlayış, ahilerin dünya için ahretlerini, ahretleri için de dünyalarını terk etmeyen, dengeli bir hayat anlayışı geliştirmelerini sağlamıştır.
Ahiliğin hayat anlayışı; Elini, dilini, belini, gözünü kapalı; Alnını, kalbini, kapını ve sofranı açık tutacaksın olmuştur.
Bu güzel prensipler yüz yıllarca Türk milletine güç kaynağı olmuş, bilim, teknoloji ve sanata önem vererek ülkenin birlik ve dirliğini korumasına temel oluşturmuştur. Bu güzel prensipler bizimde aşağıdaki dizeleri yazmamıza zemin hazırlamıştır.
Ahilik ile ilgili tarafımızdan yazılmış “Ahice” başlıklı dizeler şöyledir.
AHİCE
Ahilik cömert olmaktır
Kimsesize kimse olmaktır
Sözü doğru söylemektir
İşi hayır eylemektir.
Söylerim doğru Ahice
Demem gündüz gece
Okurum hece hece
Hakkı bulurum önce
Hiç Kimseyi kandırma
Aşından bereketi kaldırma
Amelimiz kul rızkıdır
Hedef Allah rızasıdır
Harama, el uzatma
Kur’an’a, dil uzatma
Ahilik bunu gerektirir
Sofrana helâl gerektirir
Ahilik sevgi dolmaktır
Namazı vaktinde kılmaktır
Yaratanı gönülde bulmaktır
Marazı kökünden yolmaktır
Seyyah İbni Batuta, Ahilik ile ilgili tarihe şu notları düşmüştür.
”Ahilik teşkilatı, Anadolu'da birliği, ekonomik refahı, toplum düzenini, halkın maddî, manevî tüm ihtiyaçlarına cevap verebilecek tarzda örgütlenmiştir.
Anadolu’nun Türkleşmesinde ve İslamlaşmasında büyük rol oynayan, bünyelerinde alp ve alperenleri barındıran Ahi teşkilatları, aynı zamanda, fetih ve gaza hamlelerini kolaylaştıran bir özelliğe sahiptir”.
Ahilik teşkilatı, hem sosyal hayatı, hem de ekonomik hayatı düzene sokmuş, bilimsel rekabeti esas almış, Anadolu ve çevresinde insanların birbirine güvenini, mal ve hizmetlerin kalitesini en üst sevide tutmasını başarmıştır. Ahilik örgütünü Ahi Evran’ı(1171–1262) kurmuştur. Şimdi kısaca Ahi Evran’ı tanıyalım.
DEVAM EDECEK
Politika gzt.yay.tar. : 1 Ekim 2012