|
|
İSMAİL SARIÇAY
E-Posta: isaricay@gmail.com
AHİLİK–6
AHİLİĞE GİRİŞ:
Ahiliğe herkes üye olamazdı. Üye olabilmek için mutlaka bir referans gerekirdi. Bunun tercih edilen yolu Ahiliğe girecek kişinin teşkilat içerisinden bir kişi tarafından önerilmesiydi.
Küçültücü işlerle uğraşanlar, çevresinde olumsuz özellikleriyle tanınanlar, örgüte kötü söz getirebileceği düşünülenler, kesinlikle Ahi olamazlardı.
Örneğin insan öldürenler, teröre bulaşanlar, eşkıyalık yapanlar, yol kesme teşebbüsünde bulunanlar, hayvan öldürenler, hırsızlık yapanlar, zina ettiği kanıtlananlar vb Ahilik teşkilatına kesinlikle alınmazlardı.
Ahiliğe giriş özel bir törenle gerçekleşirdi. Törende Ahi adayına şed(Kuşak) kuşatılır ve tüm insanlara karşı sevgi dolu, saygılı olması, doğruluktan ayrılmaması istenirdi.
Ahiliğe girişten sonra bilgi edinme, sabır, ruhun arındırılması, sadakat, dostluk, hoşgörü gibi özelliklerin kazandırıldığı aşamalardan geçilirdi.
Ahiliğe katılan kişiler önce Ahi prensipleri doğrultusunda eğitimden geçirilir ve nasihatlerde bulunulurdu.
Ahilik nasihati şöyleydi.
AHİLİK NASİHATI:
1-Harama bakma, haram yeme, haram içme
2-Doğru, sabırlı, dayanıklı ol
3-Yalan söyleme
4-Büyüklerinden önce söze başlama
5-Kimseyi kandırma
6-Kanaatkâr ol
7-Dünya malına tamah etme
8-Yanlış ölçme, eksik tartma
9-Kuvvetli ve üstün durumda iken affedici, hiddetli iken yumuşak davranmayı bil
10-Kendin muhtaç iken bile başkalarına verecek kadar cömert ol diye nasihat edilirdi.
Bu genel nasihatten sonra şehrin Ahi babası devreye girer o da yeni üyeye bazı telkinlerde bulunurdu. Şimdi kısaca ona da bir bakalım.
AHİ BABA NASİHATI:
Şehirlerdeki Ahi teşkilatlarının başındaki sorumlu kişiye Ahi Baba deniyordu. Ahi babalar Ahiliğe yeni giren esnafa bazı nasihatlerde bulunurdu. Bu nasihatler genellikle şöyledir.
“Ey oğul; Güzel ahlak'tan, aklıselimden dışarı adım atmayasın.
Nefsine ve şeytana uymayasın.
Haramdan, iğrençliklerden perhiz edesin.
Sünnetleri kocaltmayasın.
Elinle koymadığını götürmeyesin.
Kimsenin sanatına tamah etmeyesin.
Kimsenin çoluk çocuğuna hıyanet nazarı ile bakmayasın.
Kimseye kibir, buğuz, cimrilik ve haset etmeyesin.
Her kimin ayıbını görürsen örtesin.
Dünya'ya aşırı muhabbet göstermeyesin.
Senden büyüğe varıp, ona izzet-ı ikram edesin, hürmet ve hizmet de bulunasın.
Bir elinin kazandığını dünya için, diğer elinin kazandığını ahret için, fakir, fukaraya sarf edesin,
AHİ BİRLİKLERİNİN FAALİYETLERİ:
Ahi birlikleri, iş hayatında en dürüst, cemiyette en edepli, siyasette en faziletli, savaşta en cesur ve mütevazı olmayı gaye edinmişlerdir.
Siyasi ve askeri faaliyetleri ile her zaman devletin yanında olmuşlardır.
Ahilerin ahlak kaideleri, siyasi amaçlarla toplumun huzurunu bozacak hareketlere girişmelerine mani olmuştur.
İç karışıklıkta ve düşmana karşı her zaman devletin yanında yer alarak devlet ve dini "Ebed-müddet" kabul etmişlerdir.
Devletin fetret devirlerinde hemen devreye girerek toplum yönetimini ele alırlar, devletin dağılmasını ve halkın birbiriyle savaşmasının önüne geçerlerdi. Böylece Yeni devlet kuruluncaya kadar Türk halkını bir arada tutarlardı.
Bu durum Selçuklunun yıkılmasından sonra da, beylikler döneminde de, Osmanlının kuruluşunda ve gelişmesinde de önemli ve kutsal bir görev olarak yerine getirilmiştir.
Ahiler çalışmayı ibadet saymışlardır. Onun için ahilerin iş yerleri, onların ibadet yeri olarak bilinir.
Ahilikte esas olan helal kazançtır. Ahiler, kendi ve yakınlarını geçindirecek dürüst ticaret yapma ve helal kazanç sağlama konusunda çok hassastılar.
Yalanlı, dolanlı, yağma peşinde koşan, hırslı ve istismarcı ticarete kesinlikle karşıydılar.
Emek harcamadan kazanılan kolay kazanç, ahi ahlakı yönünden makbul değildi. Ahilikte kazanç, meşakkatli olacak, güç olacak, alın teri ve emek karşılığında elde edilecekti.
Hayır, işlerinde elinden geleni yapmakta kusur etmeyesin” derlerdi.
DEVAM EDECEK
Politika gzt.yay.tar. : 5 Ekim 2012